Δευτέρα 22 Δεκεμβρίου 2014

Αϊ-Βασίλης ή Santa Claus

Κάθε Χριστούγεννα, η γνωστή ροδαλή φιγούρα με την κατάλευκη γενειάδα και τα κόκκινα ρούχα, μάς επισκέπτεται μοιράζοντας δώρα και σκορπώντας χαμόγελα στα παιδιά. 

Η χριστιανική παράδοση σε όλον τον κόσμο θεωρεί τον  Άγιο Νικόλαο σαν τον σημερινό Αϊ-Βασίλη ή Santa Claus.  Μόνο η ελληνορθόδοξη Εκκλησία και παράδοση ταυτίζει τον Αι-Βασίλη με τον Μέγα Βασίλειο τον επίσκοπο Καισαρείας.






                       Μέγας Βασίλειος


Μέγας Βασίλειος 

  Στην Ελλάδα και στην ορθόδοξη παράδοση το καλό πνεύμα της Πρωτοχρονιάς ταυτίστηκε με το Μέγα Βασίλειο, το μεγάλο ιεράρχη, επίσκοπο Καισαρείας της Καππαδοκίας.

Ο Μέγας Βασίλειος ήταν ένας βαθιά μορφωμένος και εξαιρετικά δραστήριος άνθρωπος. Γεννήθηκε το 330 στη Νεοκαισάρεια του Πόντου και από παιδί ακόμα έτυχε βαθιάς, χριστιανικής μόρφωσης. Συμπλήρωσε τις σπουδές του στην Καισάρεια, στην Κωνσταντινούπολη και αργότερα στην περίφημη Φιλοσοφική Σχολή των Αθηνών, όπου γνωρίστηκε και συνδέθηκε με στενή και ειλικρινή φιλία με το Γρηγόριο, που αργότερα έγινε επίσκοπος στη Ναζιανζό. 
Σπούδασε ρητορική, φιλοσοφία, αστρονομία, γεωμετρία, ιατρική, φιλολογία και φυσική στην Αθήνα και περιόδευσε στην Αίγυπτο, στη Μεσοποταμία, στην Παλαιστίνη και στην Κοίλη Συρία, για να γνωρίσει από κοντά τους ασκητές και να σπουδάσει το μοναχισμό, που τον γοήτευε πάντα. Το 370 μ. Χ. έγινε επίσκοπος.Χαρακτηριστικό ήταν το θάρρος και η τόλμη του απέναντι στον αρειανό αυτοκράτορα Ουάλη, που θέλησε να τον απειλήσει. Αφιέρωσε όλη του τη ζωή στην αντιμετώπιση σοβαρών προβλημάτων της εκκλησίας και στη φροντίδα του ποιμνίου του.
Ο Μέγας Βασίλειος πέθανε την 1η Ιανουαρίου του 379 σε ηλικία μόλις 49 χρόνων και πάμφτωχος. Άφησε όμως πίσω του ένα πλούσιο έργο. Εκτός από τα αμέτρητα συγγράμματά του και τη μάχη του εναντίον του αρειανισμού, έγινε γνωστός κυρίως για τη φιλανθρωπία του. Μερίμνησε να χτιστούν νοσοκομεία, φτωχοκομεία, ορφανοτροφεία και γηροκομεία και φρόντιζε πάντα όσους είχαν την ανάγκη του.

Ο Αϊ Βασίλης των Ελλήνων απέχει πολύ από


 το χοντρούλη και εύθυμο Santa Claus της 


Βόρειας Ευρώπης. Η παράδοση και οι 


γραπτές μαρτυρίες τον παρουσιάζουν 


αδύνατο, μελαχρινό, με μαύρα γένια και 


γελαστό πάντα. Σύμφωνα με την παράδοση 


αμέσως μετά τα Χριστούγεννα ξεκινούσε 


πεζός μ’ ένα ραβδί στο χέρι, απ’ όπου με 


θαυμαστό τρόπο βλάσταιναν ή ζωντάνευαν 


κλαδιά και πέρδικες -σύμβολα δώρων- και 


περνούσε από διάφορους τόπους. Δενέφερνε


στους ανθρώπους δώρα. Τα δώρα του ήταν 

περισσότερο συμβολικά: η ιερατική ευλογία 


του και η καλή τύχη.

Ο Αϊ-ΒΑΣΙΛΗΣ 




Ο χριστουγεννιάτικος Αϊ-Βασίλης αποτελεί 


σήμερα μια διεθνή λαογραφική μορφή, η 


οποία μοιράζει δώρα σε παιδιά και ενηλίκους, 


που υπήρξαν «καλοί» κατά τη διάρκεια του 


έτους. Είναι κυρίαρχο πρόσωπο του 


εορτασμού των Χριστουγέννων και της 


Πρωτοχρονιάς. Η γνωστή μορφή με την 


κόκκινη στολή, τη λευκή γενειάδα, πάντα 


χαμογελαστός, με το σάκο του γεμάτο δώρα, 


πάνω σε έλκηθρο που το σέρνουν ζωηρά 


ελάφια ή τάρανδοι αποτελεί σήμερα σε 


παγκόσμια κλίμακα τον πλέον αγαπημένο 


ήρωα των παιδιών τις ημέρες των εορτών, 


ακόμη και σε χώρες μη χριστιανικές. Ξεκινά 


κάθε χρόνο από κάποια άγνωστη χώρα του 


Βορρά για να χαρίσει δώρα και χαρά σ’ όλα τα παιδιά της γης.






Μια σύντομη βόλτα στο Ροβανιέμι το χωριό του Αϊ -Βασίλη













Αν θέλεις να μάθεις περισσότερα διάβασε και παρακάτω 
 



Αϊ-Βασίλης ή Santa Claus;

Ποιος είναι  ο αληθινός Αϊ- Βασίλης;

Είναι ακριβώς ο ίδιος ο «Father Christmas», ο Πατέρας Χριστούγεννα των Άγγλων, ο «Περ Νοέλ» των Γάλλων, ο «Σίντερ-Κλάας» των Ολλανδών, ο «Βάιναχτσμαν» των Γερμανών, ο «Λαμ-Κουνγκ-Κουνγκ» (= ο Καλός γερο-πατέρας) των Κινέζων, ο «Χοτέισο» των Ιαπώνων.

Η παράδοση αυτή έχει τις ρίζες της στη γιορτή του Χειμερινού Ηλιοστάσιου, που γιόρταζαν, από την προϊστορική ακόμη εποχή, όλοι σχεδόν οι λαοί της Βόρειας και Δυτικής Ευρώπης. Τη μέρα εκείνη οι άρχοντες κάθε τόπου συνήθιζαν να γιορτάζουν μαζί με τους υπηκόους τους στους δρόμους, προσφέροντας δώρα στα μικρά παιδιά, φυτεύοντας και στολίζοντας αειθαλή δένδρα και φτιάχνοντας στεφάνια από τα κλωνάρια τους, σύμβολο αιώνιας ζωής. Οι αρχαίοι Ρωμαίοι στις 25 Δεκεμβρίου γιόρταζαν τα Μπρουμάλια (η λέξη υποδηλώνει τη μικρότερη ημέρα του χρόνου, dies brevissima > brevma > bruma). Σε αυτά τιμούσαν την «ημέρα της γεννήσεως του αήττητου Ήλιου» (dies natalis invicti Solis), αφού ο Ήλιος από τις ημέρες εκείνες έπαυε να χαμηλώνει την τροχιά του και άρχιζε να επανέρχεται ψηλά στον ουρανό θριαμβευτής, για να ξαναφέρει τη ζέστη και τη ζωή στην παγωμένη φύση. Κάποιους αιώνες αργότερα (επισήμως από τον 6ο μ.Χ. αι.) ο χριστιανισμός υιοθέτησε την ημερομηνία αλλάζοντας το τιμώμενο πρόσωπο στον «Ήλιο της Δικαιοσύνης», κατά το τροπάριο των Χριστουγέννων, τον Ιησού Χριστό.

Στις παραδόσεις όλων των λαών της Ευρώπης υπάρχει παντού κάποιο μυθικό πρόσωπο -νεράιδα, ξωτικό ή θεός- που κάποια συγκεκριμένη μέρα του χρόνου και για κάποιο συγκεκριμένο λόγο μοιράζει δώρα στα μικρά παιδιά. Τέτοιος είναι ο καλοκάγαθος γίγαντας Γκαργκάν στην παράδοση των Κελτών, που κουβαλούσε πάντα ένα τεράστιο καλάθι γεμάτο δώρα, η Λα Μπεφάνα στην Ιταλία, που μοίραζε δώρα στα παιδιά και αποκάλυπτε στις νέες και στους νέους μυστικά σχετικά με το μελλοντικό τους γάμο, σαν τιμωρία που αμέλησε να ακολουθήσει τους τρεις μάγους κατά την επίσκεψή τους στο νεογέννητο Χριστό, αλλά και η γριά Μπαμπούσκα στη ρωσική παράδοση, που καταδικάστηκε να τριγυρνάει την ημέρα των Θεοφανίων και να μοιράζει δώρα στα παιδιά, επειδή έδωσε λάθος κατευθύνσεις για το δρόμο προς τη Βηθλεέμ.

Στην ευρωπαϊκή δύση το πρόσωπο του φορέα δώρων έχει ταυτιστεί με την ιστορία του Αγίου Νικολάου, αρχιεπίσκοπου Μύρων, που φημιζόταν για τη γενναιοδωρία του. Τα δικά του έργα ενέπνευσαν μετά το Μεσαίωνα τη δημιουργία της μυθικής μορφής του Sinterklaas, που τιμάται στην Ολλανδία, στο Βέλγιο και στη Γερμανία. Το 12ο αιώνα Γαλλίδες καλόγριες μοίραζαν δώρα στη μνήμη του Αγίου Νικολάου, την ημέρα της επετείου του θανάτου του (6 Δεκεμβρίου). Αυτή θεωρείται η απαρχή του εθίμου στη δυτική κουλτούρα. Την ίδια εποχή γίνεται ο συγκερασμός του Αγίου με τη πληθωρική σκανδιναβική θεότητα Οντίν, που διέθετε πλούσια γενειάδα και πετούσε καβάλα σε οκτάποδο άλογο.


 Επειδή ο Άγιος Νικόλαος δώριζε στους ανθρώπους ό,τι είχαν ανάγκη, προέκυψε το έθιμο της ανταλλαγής δώρων την παραμονή της ημέρας του θανάτου του.
Τα έθιμα αυτά γνώρισαν μεγάλη αποδοχή στη μεσαιωνική Ευρώπη, ιδιαίτερα σε Ιταλία - Γαλλία - Ισπανία, και τα δώρα και τα κεράσματα ήταν συνήθως χειμωνιάτικα φρούτα (μήλα, πορτοκάλια, καρύδια και γλυκά). 


Ο Saint Nicholas απεικονίζεται με την μορφή καθολικού ιερέα, διατηρώντας την θρησκευτική του υπόσταση.


Γύρω στα 1870 η γλυκιά και γενναιόδωρη μορφή του ταξίδεψε και στην Βρετανία όπου και συγχωνεύτηκε με τον σκανδιναβικής προέλευσης, πατέρα των Χριστουγέννων (Father Christmas ) και γέννησε μύθους, θρύλους, τραγουδάκια και αξεπέραστες συνήθειες. Στην Ιστορία του Αγίου Νικολάου, ως προστάτη των φτωχών και των παιδιών, οι λαοί του βορρά ανάμιξαν και στοιχεία από αρχαιότερους μύθους, όπως τα ξωτικά, το άστρο του βορρά, το έλκηθρο. 



Στην Αμερική  ο Saint Nick (Άγιος  Νικόλαος)  με τον Santa Claus και τον Father Christmas  μεταφέρθηκε από τους Ευρωπαίους μετανάστες και  εκεί άλλαξε μορφή, και πήρε τη μορφή ενός καλοθρεμμένου  ροδαλού αγίου που μένει κάπου στον Βόρειο Πόλο . Έτσι δημιουργήθηκε ο μύθος του Σάντα Κλάους, ενός ευτραφούς τύπου με στρογγυλά γυαλιά λευκά γένια, κόκκινη στολή και μαγικές ικανότητες, ο οποίος κατοικεί στο Βόρειο Πόλο και περιστοιχίζεται από νεράιδες του χιονιού και ξωτικά. 
Μετακινήθηκε όμως μερικές εβδομάδες αργότερα το έθιμο κατά το οποίο μοιράζει τα δώρα του και έτσι στην Αμερική επισκέπτεται τα παιδιά την παραμονή των Χριστουγέννων.


Ο ΑΪ-ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΙ Η COCA-COLA


Μέχρι τη δεκαετία του 1930 η στολή του Αϊ-Βασίλη είχε τα χρώματα του ουράνιου τόξου. Το 1931 ο αμερικανός σχεδιαστής Χέιντον Σάντμπλομ, για τις ανάγκες ενός διαφημιστικού της Coca-Cola, έβαψε τη στολή του αγίου με το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα του αναψυκτικού. Για να μη την ξεβάψει από τότε ποτέ!



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου